In 28 korte hoofdstukken schrijft Frank Krake in "De laatste getuige" het levensverhaal van de vorige week overleden Wim Alosery. Na jaren van zwijgen vertelt hij als 94 jarige zijn oorlogsverhaal. Een indringend verhaal dat gekenmerkt wordt door de zware oorlogsjaren waarin hij in drie kampen zware tijden meemaakt. Het boek leest makkelijk en vlot door de soepele zinnen. De enige reden dat je het boek toch af en toe moet wegleggen is de heftigheid van de inhoud die je af en toe naar de strop grijpt. Het boek bevat vele foto's van de kampen e.d. en waar foto's van belangrijke gebeurtenissen ontbreken is dit aangevuld met tekeningen. Dit is niet alleen informatief maar geeft ook een sfeerbeeld.
Aanvankelijk gaan de eerste oorlogsmaanden redelijk zorgeloos aan hem voorbij. Tot de oproep voor de arbeidseinsatz. Het werken voor de duitsers valt hem niet heel zwaar maar hij komt pas echt in de problemen als hij de benen neemt terug naar Nederland. Als hij gesnapt wordt is dat het begin een reeks gebeurtenissen die hij maar ternauwernood weet te overleven. Via Kamp Amersfoort, kamp Neuengamme en buitenkamp Husum- Schwesing maakt hij kennis met de concentratiekampen, de wrede kampleiding en alles wat daarbij hoort: de Kapo's, het appèl en de complete willekeur of je eten kreeg of de kogel.
"Bij de werkcommando's buiten het kamp had de leiding een manier gevonden om zoveel mogelijk gevangenen zogenaamd op de vlucht neer te kunnen schieten. Dat noemde ze de Postenkette. Er werd een denkbeeldige linie gevormd tussen bewakers een de buitenkant van de werkplek. Als daar een gevangene doorheen liep werd hij neergeschoten. De bewakers waren heel creatief om je daar doorheen te jagen. Met stokslagen of een smoes om iets op te halen, het maakte niet uit, zolang ze hun beloning maar op konden strijken voor het doodschieten van een gevangene op de vlucht: vijftig sigaretten, een geldpremie en vier dagen verlof. De lijken kwamen dagelijks met de commando's mee terug. Soms werden wel tot honderd lichamen per dag verbrand." ( blz. 282)
Het verhaal is logischerwijs chronologisch maar de persoonlijke verhalen van Wim worden door Krake aangevuld met onmisbare en belangrijke achtergrond feiten. Dit én de vele foto's en tekeningen maken dit boek tot een waar oorlogsdocument wat je met een oorlogsverhaal ernstig te kort zou doen. Het zou verplicht op de boekenlijst van ( om te beginnen) middelbare scholieren moeten staan.Een document dat 73 jaar na het einde van de tweede wereld oorlog door iedereen gelezen zou moeten worden al was het alleen maar omdat de verhalen zeker niet verloren mogen gaan. Het is anno 2018 niet meer voor te stellen dat de ene groep mensen zó in staat was om de andere groep mensen zó te kleineren, te mishandelen en te laten verhongeren.
Wim slaagt er in om de kampen te overleven door een dosis geluk maar ook door al snel in te zien wat je moet doen en vooral te laten. Een goed baantje was cruciaal en een juiste plek tijdens het appèl van essentieel belang. Zijn doorzettingsvermogen is onvoorstelbaar en bewonderenswaardig.
Krake koos niet voor niets voor de titel De laatste getuige omdat er nog maar weinig mannen zijn als Wim die het verhaal konden vertellen, een verhaal dat gehoord moet worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten